Elke Uijtewaal - In mijn tijd

in mijn tijd...

Als kind ging ik graag naar het museum of het theater. Ik handwerkte veel en bouwde een poppenhuis from scratch (ontwerp gemaakt, uit hout gezaagd, miniatuur vloeren gelegd, keukentje op schaal gemaakt, open haard met een lampje zodat het net echt leek... maar ik dwaal af).

Ik vertel dit, omdat in het verlengde van deze hobby’s - of eigenlijk aan het begin ervan - mijn oma's stonden. Van de ene leerde ik quilten, met de ander ging ik naar het theater, het museum en de hortus. Leeftijdgenoten vonden het raar dat ik vaak weekenden of weekjes naar mijn oma’s ging. Ik vond het zelf niet meer dan normaal.

Hoe ouder ik werd, hoe meer die band verwaterde. Niet omdat ik mijn oma’s minder ging waarderen, maar je stapt een andere levensfase in en het wordt moeilijker om beide belevingswerelden bij elkaar te brengen. De bezoekjes werden korter en beperkten zich steeds meer tot korte, iets meer oppervlakkige gesprekken over zaken zoals het weer, het bezoek aan de bakker (mijn oma wist altijd waar de lekkerste puddingbroodjes te halen waren) en de standaard anekdotes van vroeger. En het was prima. Die dingen lopen nu eenmaal zo.

Totdat ik mijn Utrechtse oma bezocht met een boek over de geschiedenis van de wijk waar zij was opgegroeid. Kijkend naar de plaatjes zag ik de ogen van mijn oma groter worden. En ineens kwamen er nieuwe verhalen naar boven. Over hoe ze aardappelen van de Duitsers had gestolen in tijden van bezetting. En hoe het eraan toe ging in haar jeugd, als dochter van de melkboer. Ik kende mijn oma best goed, dacht ik. Maar ineens werd er een hele andere kant van haar zichtbaar. En wauw! Wat was dat mooi.

het boek

Jaren later kreeg ik van een ateliergenoot een boekje over katten. Het was een leuk klein drukwerkje met tips en tricks over hoe je poezenbeesten beter kunt gaan begrijpen. En toen viel het kwartje. Zo’n laagdrempelig boekwerkje, maar dan om in gesprek te komen met je grootouders... Eureka! En niet alleen voor mensen die geen idee hebben hoe ze met hun grootouders een gesprek moeten voeren (want geloof me, die zijn er) maar juist ook voor de mensen die goed contact met ze hebben en ze graag nog veel diepgaander willen leren kennen. Helaas leefden mijn oma's toen niet meer, maar ik weet zeker dat ze het prachtig hadden gevonden.

Ik vroeg Silvie Kamphuis (een andere ateliergenoot en fantastische schrijfster) of ze dit samen met mij wilde maken, en met de hulp van literair agent Maaren Boers kwam het concept bij Uitgeverij Unieboek | Het Spectrum te liggen. We werkten een half jaar hard en midden in de eerste coronagolf verscheen het boek. We wilden het niet uitstellen: juist toen was er contact met de geïsoleerde ouderen nodig.

De reacties de we kregen waren fantastisch. Van jongeren die hun grootouders het boek kado hadden gedaan, en die het op hun beurt met een traan in het oog hadden aangenomen. Van mensen die het zichzelf kado hadden gedaan in het kader van nostalgie, en die vervolgens met leeftijdsgenoten de beste gesprekken kregen. Mocht je het niet geloven: hieronder staan wat recensies ;)

Mocht ik je enthousiast hebben gemaakt: het boek is te koop bij menig boekhandel, bol.com en mijn webshop.

Ontwerp omslag en binnenwerk: Elke Uijtewaal
Beeldredactie en illustraties: Elke Uijtewaal
Tekst: Silvie Kamphuis

← Naar het overzicht | Naar volgend project →